ภาวะโลกร้อนที่ส่งผลรุนแรงขึ้นทุกๆปี เข้าหน้าร้อนทีไรจะพบเห็นการแจ้งเตือนอาการลมแดดหรือฮีทสโตรกที่ส่งผลอันตรายถึงชีวิต ซึ่งไม่ได้เกิดแต่กับมนุษย์เท่านั้น ในสัตว์ก็เกิดอาการเหล่านี้ด้วยเช่นกัน ในเมื่อเลี่ยงไม่ได้เรามาทำความรู้จักว่าลมแดด อาการมีอะไรบ้าง รวมถึงวิธีการปฐมพยาบาลเมื่อฮีทสโตรกเกิดกับตัวเองและคนใกล้ตัวจะได้ทำการปฐมพยาบาลได้อย่างทันท่วงที
ลมแดดคืออะไร?
ลมแดดหรือฮีทสโตรก คือ โรคที่มักเกิดขึ้นกับคนส่วนใหญ่ในช่วงหน้าร้อน เกิดจากร่างกายไม่สามารถควบคุมอุณหภูมิในร่างกายให้คงที่ได้ทำให้อุณหภูมิในร่างกายสูงกว่าปกติ
ลมแดด สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ลักษณะ ได้แก่
- ลมแดดจากการออกกำลังกาย (Exertional Heat Stroke) เกิดจากการออกกำลังกายอย่างหนักท่ามกลางอากาศที่ร้อนจัด, ออกกำลังกายในร่มที่มีอากาศร้อนอบอ้าวหรือร้อนชื้น รวมถึงการทำงานที่ต้องออกแรงมากท่ามกลางอากาศร้อนก็เป็นสาเหตุให้เกิดฮีทสโตรกได้เช่นกัน
- ลมแดดจากการไม่ได้ออกกำลังกาย (Non-exertional Heat Stroke) เกิดจากการอยู่ท่ามกลางอากาศร้อนชื้นเป็นเวลานาน ขาดน้ำ พบได้บ่อยในเด็ก ผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคประจำตัวโดยเฉพาะโรคหัวใจ
ลมแดด อาการเป็นอย่างไร?
จริงๆแล้วลมแดด อาการค่อนข้างแสดงออกชัดเจน จึงไม่ใช่เรื่องยากเกินไปที่จะสังเกตอาการ เมื่อพบเห็นอาการเหล่านี้กับคนใกล้ตัวให้รีบทำการปฐมพยาบาลโดยด่วน
- อุณหภูมิร่างกายสูงเกิน 40 องศาเซลเซียส
- หน้ามืด ใจสั่น คลื่นไส้ อาเจียน
- หงุดหงิดฉุนเฉียว พูดจาไม่รู้เรื่อง เพ้อ ชัก
- หัวใจเต้นเร็ว หายใจหอบถี่
- ปวดหัวอย่างหนัก
- ผิวแห้งมีผื่นแดง
วิธีปฐมพยาบาลคนเป็นลมแดด
วิธีปฐมพยาบาลสามารถทำโดยแก้ไขอาการเบื้องต้นสำหรับลมแดดในรายที่มีอาการไม่มาก เพียงแค่มีอาการไม่สบายตัวจากอากาศที่ร้อน เพลียแดด หรืออุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น สามารถทำได้ตามวิธีดังนี้
- ใช้ผ้าชุบน้ำเย็นเช็ดตัว เพื่อระบายความร้อนออกจากร่างกายอาจใช้ควบคู่กับการใช้พัดลม
- อาบน้ำหรือแช่น้ำ
- ดื่มน้ำเปล่าหรือเกลือแร่เพื่อลดการสูญเสียน้ำในร่างกาย
- คลายเสื้อผ้าให้หลวมเพื่อระบายความร้อน
หากพบว่าผู้ป่วยมีอาการหนัก, หมดสติ หรือเป็นผู้ป่วยที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง (เด็ก ผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคประจำตัว โดยเฉพาะโรคหัวใจ) ให้รีบโทรเรียกรถพยาบาลฉุกเฉินทันที
วิธีป้องกันลมแดด
วิธีป้องกันไม่ให้เกิดฮีทสโตรก ซึ่งเป็นเพียงวิธีป้องกันเบื้องต้นเท่านั้น เมื่อไม่สามารถเลี่ยงการทำกิจกรรมกลางแจ้งหรือการออกกำลังกายในร่มได้ สามารถนำวิธีเหล่านี้ไปปฏิบัติใช้อาจช่วยได้ไม่มากก็น้อยแต่ยังไงก็ตามดีกว่าไม่ป้องกันตัวเองจากฮีทสโตรกเลย
- ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ และหมั่นจิบน้ำอย่างสม่ำเสมอเพื่อชดเชยน้ำที่สูญเสียไปในรูปแบบเหงื่อ
- สวมเสื้อผ้าที่ระบายความร้อนได้ดีสีอ่อน งดการสวมใส่เสื้อผ้าที่รัดแน่นและมีสีเข้ม
- สวมใส่อุปกรณ์กันแดด เช่น แว่นตากันแดด หมวก เสื้อกันยูวี รวมถึงการทาครีมกันแดดด้วย
- หลีกเลี่ยงการออกกลางแดดในช่วงเที่ยงวัน ซึ่งเป็นเวลาที่อุณหภูมิสูงที่สุดของวัน
- งดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
สรุป
ลมแดด อาการที่สังเกตเห็นได้ง่ายและชัดเจน เมื่อเข้าหน้าร้อนแล้วอย่าลืมช่วยกันสังเกตอาการ ช่วยกันเป็นหูเป็นตาให้กับบุคคลรอบข้าง ป้องกันลมแดดจากอากาศร้อนตัวร้ายที่คร่าชีวิตผู้คนไปได้ทุกปีถึงแม้ว่าจะมีประกาศเตือนอากาศร้อนออกมาแล้วก็ตาม เพราะบางครั้งเราก็หลีกเลี่ยงการออกไปทำกิจกรรมกลางแจ้งไม่ได้ หรือแม้แต่อยู่ในร่มเองก็ตามโอกาสเกิดลมแดดก็เป็นไปได้ไม่ต่างกัน
